Dyslexie
Dyslexie
Wanneer de automatisering en woordidentificatie (lezen) en/of schriftbeeldvorming (spellen) zich niet, dan wel zeer onvolledig of zeer moeizaam ontwikkelt, spreekt men van dyslexie. (Adres aan de Gezondheidsraad 1995, p.47)
Dyslexie is het hebben van lees- en schrijfproblemen. Het is een specifiek leerprobleem dat niet gelijk is aan een taalstoornis. Een taalstoornis is ruimer dan dyslexie, de taalproblemen zijn uitgebreider. Een kind met dyslexie heeft:
- moeite met de verwerking van klanken
- moeite met technisch lezen
- moeite met het decoderen van gehoorde klanken (spelling)
- moeite met automatiseren
- moeite met vreemde talen
- moeite met het uitvoeren van ingewikkelde opdrachten
Dyslexie herkennen
Als in de tweede helft van groep 3 zichtbaar wordt dat een leerling een achterstand heeft opgelopen, is het raadzaam een diagnose te laten stellen. Vaak hebben ouders als eersten in de gaten dat er iets mis is met hun kind. Ze merken dat hun kind verschrijvingen maakt die hardnekkig blijven, bijvoorbeeld de omkering van /b/ en /d/, /ie/ en /ei/, de t/d- regel aan het eind van een woord niet heeft geautomatiseerd, letters toevoegt of weglaat, spellend leest en daarom qua leesniveau achterblijft.
Foutenanalyse
Een eerste concrete stap naar een goede diagnose is het afnemen van een diagnostisch dictee om een foutenanalyse te kunnen opstellen. In een foutenanalyse worden de verschrijvingen genoteerd en gecategoriseerd, waarna deze in een taaltest worden verwerkt. Een taaltest geeft de basistaalregels aan waar een kind per leerjaar aan moet voldoen en kan als begeleidingsplan gebruikt worden. Door precies aan te kruizen met welke categorie spelfouten het kind te maken heeft, kan een begeleidingsplan op maat worden gemaakt.
Een voorbeeld:
Foute woord: Paart
Goede woord: Paard
taaltest: 3.6 (= groep 3, 6de regel)
Bij het vaststellen van een taalprobleem is het wenselijk andere oorzaken van een zwakke spelling uit te sluiten. Het kan zijn dat een kind zwak scoort vanwege een lage intelligentieprofiel, vanwege gehoor- of gezichtsproblemen of vanwege sociaal-emotionele problemen. Aandachtsproblemen kunnen ook een oorzaak zijn. Deze laatste categorie komt vaak voor. Een psychologisch onderzoek om achter deze mogelijke oorzaken te komen, is dan noodzakelijk.
Remedial teaching
Wanneer alle gegevens in kaart zijn gebracht, wordt in samenspraak met de ouders een remediërings–traject gestart. De schoolgegevens en/of de uitslag van het onderzoek dienen dan als uitgangspunt van het traject.